Tiếp cận xét nghiệm men tụy trên lâm sàng

Trên thực hành lâm sàng, bạn sẽ được tiếp cận với xét nghiệm men tụy trong những trường hợp bệnh nhân nhập viện với cơn đau bụng cấp với chẩn đoán chưa xác định.

Đau bụng cấp là một trong những nguyên nhân nhập viện rất phổ biến, chẩn đoán cũng rất khó khăn vì có rất nhiều bệnh cảnh gây đau bụng cấp. Và đôi khi để chẩn đoán và loại trừ bớt nguyên nhân gây đau bụng cấp, chúng ta có chỉ định xét nghiệm men tụy. Đây là một xét nghiệp rất hay gặp trên thực hành lâm sàng.

Nào, chúng ta hãy cùng tìm hiểu những điểm chính về xét nghiệm này nhé!

Bộ đôi men tụy thường gặp trên lâm sàng đó là gì?

Đó là Amylase và Lipase. Lâm sàng bạn rất hay gặp, nhất là khoa tiêu hóa, khoa cấp cứu.

Xét nghiệm men tụy hay làm trong bệnh cảnh nào?

Trên lâm sàng men tụy chủ yếu được đề nghị khi bệnh nhân đau bụng chưa rõ nguyên nhân mà chúng ta nghi ngờ viêm tụy cấp. Hoặc để chẩn đoán viêm tụy cấp.

xet nghiem men tuy

Tìm hiểu về sinh lý tụy

Chức năng của tụy gồm?

Tuyến tụy gồm 2 phần:

+ Tụy ngoại tiết (acini-chiếm 99%): gồm khoảng một triệu chùm tế bào gọi là acini tiết dịch tiêu hóa: các enzym tiêu hóa protease, lipase, amylase. Các acini có các ống đổ ra ống tụy chính rồi xuống tá tràng để tiêu hóa thức ăn.

+ Tụy nội tiết (đảo Langerhans- chiếm 1%): tiết hormon: insulin, glucagon, somatostatin và được giải phòng vào ĐM lách để từ đó lưu thông trong hệ tuần hoàn.

Lưu ý:

Tụy ngoại tiết thì bạn để ý 2 men là lipase và amylase vì nó hay gặp trên lâm sàng.

Tụy nội tiết thì để ý đến Insullin và Glucagon bởi vì liên quan đến điều hòa đường huyết và ứng dụng của Insullin trong điều trị đái tháo đường.

IMG_256

Cấu trúc nhu mô tuyến tụy

Tại sao bình thường men tụy lại không gây tăng viêm tụy cấp?

Bởi vì có cơ chế tự bảo vệ của tụy khỏi sự tiêu hóa bởi các enzym:

(1) Các enzym ở dạng tiền chất và sự hoạt hóa chỉ xảy ra ở ruột non.
(2) Các ezym tiêu hóa được chứa trong các túi (các hạt zymogen) của các tế bào nang.
(3) Các tế bào nang cũng tổng hợp và bài tiết chất ức chế trypsin, chống lại sự hoạt hóa sớm của trypsinogen. (vì trypsin hoạt hóa các enzym tiêu hóa protein khác và phospholipase A2)

Vậy là bình thường men tụy ở dạng không hoạt động, khi men tụy xuống ruột thì nó mới được hoạt hóa. Tới đây bạn có thể suy luận ra rằng bất cứ nguyên nhân gì làm cản trở đường xuống của men tụy thì sẽ có thể gây viêm tụy cấp.

Đây là bài viết dành cho thành viên đăng ký khóa học lâm sàng nội khoa.

Bấm  Đăng nhập để xem toàn bộ bài viết.

Bấm  Đăng ký nếu chưa có tài khoản.

Truy cập vào: Danh sách bài học lâm sàng nội khoa.

Tìm hiểu thêm: Khóa học lâm sàng nội khoa.

Bài viết mẫu: Tiếp cận suy thận mạn trên lâm sàng. (FULL)

Bản quyền thuộc về ©YKHOA247.com

3 Bình luận
Inline Feedbacks
Xem tất cả các bình luận
You cannot copy content of this page
Copy link
Powered by Social Snap