Hình ảnh X quang các bệnh lý hô hấp thường gặp

YKHOA247.com xin gửi đến độc giả slide bài giảng Hình ảnh X quang các bệnh lý hô hấp thường gặp. Bạn đọc có thể xem online tại file bên dưới.

HÌNH ẢNH X – QUANG CÁC BỆNH LÝ HÔ HẤP THƯỜNG GẶP THỜI GIAN: 6 TIẾT GV: BS DƯƠNG NGUYỄN HỒNG TRANG CÁCH TẠO HÌNH X – QUANG Khi tia X xuyên qua cơ thể, tùy cấu tạo mô của bộ phận đó mà tia X được hấp thu nhiều hay ít, phần còn lại tác dụng lên nền phim có tráng bạc (Ag) tạo thành một tiềm ảnh Ngâm chất hiện hình: nơi nào hấp thu nhiều tia Ag sẽ bám lại cho màu đen, ít hấp thu tia Ag sẻ rơi bớt cho màu xám, không hấp thu tia (cản tia) sẽ có màu trắng Ngâm chất định hình, rửa bằng nước và sấy khô CÁC KHÁI NIỆM KHI ĐỌC X-QUANG ĐỘ HẤP THU TIA X TRẮNG (cản tia, không hấp thu tia): đọc là MỜ KIM LOẠI, CHẤT CẢN QUANG: BARIUM, IODE MÔ ĐẶC, NƯỚC, MÔ MỀM XÁM (ít hấp thu tia) MỠ ĐEN (hấp thu tia): đọc là SÁNG KHÍ HÌNH MỜ Ở THÀNH NGỰC TRONG NHU MÔ PHỔI Ở MÀNG PHỔI KHỐI MỜ Ở THÀNH NGỰC PHẢI HÌNH MỜ CỦA CƠ NGỰC 2 BÊN KHỐI MỜ Ở NGỰC (NHŨ ẢNH) HÌNH MỜ Ở NHU MÔ PHỔI TỔN THƯƠNG Ở PHẾ NANG Hình mờ Hình ảnh đông đặc nhu mô TỔN THƯƠNG Ở MẠCH MÁU – MÔ KẼ MẠCH MÁU TĂNG TUẦN HOÀN PHỔI TĂNG ÁP ĐỘNG MẠCH PHỔI MÔ KẼ : XƠ HÓA VIÊM MÔ KẼ PHÙ MÔ KẼ HÌNH MỜ Hình hạt kê : 2 – 3 mm Nốt mờ : 4-10mm => 3cm Đám mờ : > 3cm , giới hạn không rõ đồng nhất không đồng nhất Khối mờ : có đường kính > 3 cm, giới hạn rõ U lành : bờ tròn U ác tính : bờ có tua gai , có thể có hình ảnh hoại tử ở trung tâm HẠT KÊ VIÊM PHỔI MÔ KẼ, LAO KÊ Hình ảnh lưới – nốt XƠ HÓA MÔ KẼ PHẾ NANG BÌNH THƯỜNG PHẾ NANG CHỨA ĐẦY DỊCH VIÊM VIÊM PHỔI Viêm phổi là tình trạng viêm nhiễm tại phế nang và mô kẽ phổi, lòng phế nang chứa dịch viêm Biểu hiện trên X – quang : Những nốt mờ còn rõ giới hạn ở giai đoạn đầu của viêm phổi Đám mờ không đồng nhất khi tình trạng viêm lan rộng. Đám mờ đồng nhất, có thể chiếm toàn bộ thùy phổi,có thể lan sang thùy khác và phổi đối bên, có hình ảnh airbronchogram , có thể làm tăng thể tích của thùy đó. Hình ảnh mờ mô kẽ (viêm phổi mô kẽ) có dạng lưới cả 2 phế trường, cần phân biệt với xơ hóa mô kẽ ở người lớn tuổi (dựa vào lâm sàng) VIÊM 2 ĐÁY PHỔI MỜ KHÔNG ĐỒNG NHẤT VIÊM THÙY DƯỚI PHỔI TRÁI ( MỜ ĐỒNG NHẤT ) VIÊM THÙY GIỮA PHỔI PHẢI ĐÔNG ĐẶC NHU MÔ NHU MÔ PHỔI ĐÔNG ĐẶC KHÍ TRONG LÒNG PHẾ QUẢN ( khí ảnh nội phế quản ) Air bronchogram RUL Consolidation Strep Pneumonia . VIÊM PHỔI ĐÔNG ĐẶC ( THÙY TRÊN PHỔI TRÁI ) KHÍ ẢNH NỘI PHẾ QUẢN KHÍ ẢNH NỘI PHẾ QUẢN (AIR BRONCHOGRAM ) NHU MÔ PHỔI ĐÔNG ĐẶC KHÍ ẢNH NỘI PQ MỜ ĐỒNG NHẤT MỜ KHÔNG ĐỒNG NHẤT VIÊM ĐÔNG ĐẶC THÙY TRÊN PHẢI VIÊM THÙY DƯỚI PHỔI PHẢI VIÊM PHỔI HOẠI TỬ (ABSCESS PHỔI) KHỐI MỜ ĐỒNG NHẤT GIỚI HẠN RÕ CÓ THỂ CÓ MỨC KHÍ DỊCH MỨC KHÍ DỊCH THAY ĐỔI THEO DIỄN TIẾN BỆNH DIỄN TIẾN SAU VIÊM PHỔI ĐÔNG ĐẶC MỨC KHÍ DỊCH MỨC KHÍ – DỊCH TRONG NHU MÔ NGOÀI MÀNG PHỔI MỨC KHÍ DỊCH Abces thùy giữa phổi P Mức khí dịch MỨC KHÍ DỊCH ABCES PHỔI TRÁI UNG THƯ PHỔI UNG THƯ PHỔI NGUYÊN PHÁT KHỐI MỜ ĐỒNG NHẤT BỜ CÓ TUA GAI GIỚI HẠN RÕ CÓ THỂ CÓ HÌNH ẢNH SÁNG Ở TRUNG TÂM KHỐI MỜ (VIÊM PHỔI HOẠI TỬ) UNG THƯ PHỔI THỨ PHÁT NHIỀU KHỐI MỜ HAI PHẾ TRƯỜNG KÍCH THƯỚC KHÔNG ĐỀU (TO Ở ĐÁY, NHỎ Ở ĐỈNH) UNG THƯ PHỔI ĐÁM MỜ KHỐI MỜ NỐT ĐƠN ĐỘC PHỔI PHẢI UNG THƯ PHỔI TRÁI KHỐI MỜ – U PHỔI TRÁI U PHỔI HOẠI TỬ UNG THƯ PHỔI THỨ PHÁT (DI CĂN TỪ CƠ QUAN KHÁC) HÌNH ẢNH BÓNG BAY UNG THƯ PHỔI THỨ PHÁT TRÊN CT SCANNER NGỰC U PHỔI THỨ PHÁT ( DO DI CĂN ) HÌNH ẢNH XẸP PHỔI MỜ ĐỒNG NHẤT KHOANG LIÊN SƯỜN HẸP KHÔNG CÓ HÌNH ẢNH KHÍ ẢNH NỘI PHẾ QUẢN KÉO LỆCH KHÍ PHẾ QUẢN GỐC VÀ TRUNG THẤT MỜ ĐỒNG NHẤT U PHỔI PHẢI CHÈN ÉP THÙY TRÊN PHẢI XẸP THÙY TRÊN PHỔI PHẢI XẸP THÙY GIỮA PHỔI PHẢI (DO LAO) DÃN PHẾ QUẢN HÌNH ẢNH U NẤM PHỔI KHỐI MỜ ĐỒNG NHÁT THƯỜNG Ờ ĐỈNH PHỔI LIỀM KHÍ (SÁNG) XUNG QUANH KHỐI MỜ HÌNH ẢNH U NẤM PHỔI HÌNH ẢNH U NẤM PHỔI TÚI KHÍ ĐỈNH PHẢI U NẤM ĐỈNH TRÁI HÌNH ẢNH U NẤM PHỔI PHẢI HÌNH ẢNH LAO PHỔI THƯỜNG Ở ĐỈNH PHỔI PHẢI HÌNH ẢNH NỐT MỜ, ĐÁM MỜ, HANG (HÌNH SÁNG) DI CHỨNG LAO CŨ: XẸP PHỔI DÃN PHẾ QUẢN HANG, CÓ THỂ CÓ NẤM LAO PHỔI TIẾN TRIỄN LAO PHỔI TẠO HANG LAO PHỔI TẠO HANG LAO PHỔI TẠO HANG HÌNH ẢNH MÔ KẼ SUY TIM MẠN (GIAI ĐOẠN ỔN ĐỊNH) PHÙ MÔ KẼ (PHÙ PHỔI CẤP HUYẾT ĐỘNG) Mờ lan toả 2 bên phổi, lan từ rốn phổi ra (hình cánh bướm), Có thể thấy bóng tim to (chỉ số tim- ngực > 50% ) CƠ CHẾ PHÙ PHỔI HUYẾT ĐỘNG PHÙ PHỔI TỔN THƯƠNG XƠ HÓA MÔ KẼ PHỔI HÌNH ẢNH TĂNG ÁP ĐMP TẮC ĐM PHỔI TRÁI HÌNH ẢNH TẮC ĐM PHỔI TRÁI DO HÚT MỠ BỤNG THUYÊN TẮC ĐM PHỔI DO MỠ HÌNH ẢNH XẸP PHỔI DẠNG ĐĨA TRONG TẮC ĐM PHỔI TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI Nếu lượng dịch ít: mờ đồng nhất vùng đáy phổi (bệnh nhân ở tư thế đứng) Mất góc sườn hoành cùng bên Nếu lượng dịch nhiều: có thể mờ đồng nhất từ vùng đáy lên tới đỉnh phổi, khoảng liên sườn dãn,ở giới hạn trên có thể thấy đường cong Damoiseau Nếu lượng dịch quá nhiều sẽ có hình ảnh đẩy trung thất về bên đối diện TRÀN DỊCH MP TRÁI TRÊN XQ NGHIÊNG TRÁI TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI TRÁI TRÀN DỊCH MÀNG PHỔI PHẢI LƯỢNG NHIỀU tràn dịch màng phổi TRAØN DÒCH MP P LÖÔÏNG NHIEÀU TRAØN DÒCH MP THEÅ HOAØNH TRÀN DỊCH MP TRÁI LƯỢNG NHIỀU DÀY DÍNH MÀNG PHỔI KHOANG MÀNG PHỔI DÀY DÍNH MÀNG PHỔI DỊCH MÀNG PHỔI DÀY DÍNH MÀNG PHỔI DÀY DÍNH MÀNG PHỔI HÌNH ẢNH SÁNG (GIẢM – MẤT KHẢ NĂNG CẢN TIA) Ứ KHÍ PHẾ NANG (GIẢM KHẢ NĂNG CẢN TIA) TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI (MẤT KHẢ NĂNG CẢN TIA) HÌNH ẢNH Ứ KHÍ PHẾ NANG – Phế trường tăng sáng – Khoang liên sườn dãn rộng – Xương sườn nằm ngang – Vòm hoành hạ thấp (dẹt) – Góc sườn-hoành và tâm- hoành tù – Bóng tim nhỏ GIẢM KHẢ NĂNG CẢN TIA KHÍ PHẾ THỦNG – LAO PHỔI CŨ VÔI HÓA – XƠ HÓA MẤT KHẢ NĂNG CẢN TIA TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI Khoảng sáng vô mạch: không có hình ảnh nhu mô và mạch máu, Bên trong là đường viền màng phổi tạng, Nhu mô phổi bị xẹp (mờ đồng nhất) co lại ít hay nhiều tùy vào lượng khí trong khoang màng phổi. Nếu tràn khí màng phổi lượng nhiều có thể có hình ảnh đẩy trung thất về bên đối diện. PHOÅI BÌNH THÖÔØNG PHOÅI XEÏP KHÍ TRONG KHOANG MÀNG PHỔI NHU MÔ PHỔI XẸP TRÀN KHÍ MP TRÁI ĐƯỜNG VIỀN MÀNG PHỔI TẠNG TRUNG THẤT BỊ ĐẨY SANG TRÁI TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI PHẢI NHU MÔ PHỔI XẸP NHU MÔ PHỔI XẸP DÃN PHẾ QUẢN Thành phế quản dày Lòng phế quản rộng (>1,5 lần mạch máu đi cạnh) Biểu hiện trên X- quang: hình ảnh dạng ống, túi và tổ ong. Hình ảnh này có thể khu trú một phân thùy, một thùy hay cả 2 phế trường tùy theo thể bệnh (nguyên phát hay thứ phát) DÃN PHẾ QUẢN HÌNH ẢNH ĐƯỜNG RAY TRONG DÃN PQ HÌNH ẢNH DÃN PHẾ QUẢN ( XQ PQ CÓ CẢN QUANG ) X QUANG PHẾ QUẢN CẢN QUANG DÃN PHẾ QUẢN HÌNH TRỤ DÃN PHẾ QUẢN HIÌNH ỐNG – TÚI MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHÁC THOÁT VỊ HOÀNH TRÁI DỊ VẬT THỰC QUẢN BỆNH BỤI PHỔI SILIC TỔN THƯƠNG PHỔI TRONG HC GOODPASTURE HÌNH ẢNH PHỔI NGƯỜI NHIỂM SÁN CHÓ (Echinoccocus) TÀI LIỆU THAM KHẢO “Atlas of Chest Imaging” Harrison 18th ed, Chapter 34. American Thoracic Society Diagnostic Standards Classification of Tuberculosis in Adults and children, volum 161 number 4 , 2000 April .1376- 1395 Radiological imaging in pneumonia: recent innovations.Current opinion in pulmonarymedicin, 2007 May. Clinical presentation and management empyema lung abscess and pleural effussion, 2006 May. Harrison’s Priciples of Internal Medicin 17th ed, 2008. Final results of the Lung Screening Study a randomized feasibility study of spiral CT versus chest X – ray screening for lung cancer.Lung cancer 47, 2005 Jan. Pneumothorax respiration, 2008 Squire fundamentals of radiology.Cambridge Harvard University Press.pp 132-133,2004.