Lỵ là một hội chứng tiêu hóa gồm những rối loạn về đại tiện và những cơn đau đặc biệt. Nguyên nhân phần lớn là do những tổn thương thực thể ở đại tràng và trực tràng.
1. Triệu chứng
1.1. Rối loạn về đại tiện
Đại tiện nhiều lần, mỗi lần ra ít phân, mót rặn nhiều, rất khó đại tiện
1.2. Tính chất của phân
Phân thường rất ít, lẫn với chất nhầy niêm dịch, mủ nhầy, máu tươi, máu lẫn niêm dịch, bọt và hơi; có khi chỉ có máu và niêm dịch, không có phân.
1.3. Đau quặn và mót rặn
Đau quặn từng cơn dọc theo khung đại tràng, nhất là đại tràng xích-ma và trực tràng, có phản xạ mót rặn, đau buốt ở hậu môn bắt phải đi đại tiện ngay.
1.4. Các triệu chứng tiêu hóa khác
Có thể nôn, sôi bụng, bán tắc ruột…
2. Khám thực thể
- Khám bụng : điểm đau dọc khung đại tràng, chủ yếu là hố chậu trái, phát hiện khối u hố chậu trái
- Phải thăm trực tràng cho tất cả những bệnh nhân có hội chứng lỵ để phát hiện sớm ung thư trực tràng.
3. Xét nghiệm
- Soi tươi phân tìm amíp di động, tế bào.
- Cấy phân tìm trực khuẩn shigella
- Soi trực tràng, đại tràng xích-ma kèm sinh thiết
- Chụp đại tràng cản quang
4. Nguyên nhân
4.1. Lỵ amíp
Do Entamoeba Histolytica gây nên. Đau quặn và mót rặn nhiều, đại tiện khoảng dưới 10 lần/ ngày, phân có nhầy và máu. Sốt nhẹ hoặc không sốt, toàn trạng ít ảnh hưởng. Soi tươi phân có thể có amíp di động.
4.2. Lỵ trực khuẩn
Do trực khuẩn Shigella, thường gặp là S. Shiga. Hội chứng nhiễm trùng rõ, trẻ em có thể co giật. Đau quặn và mót rặn, đại tiện rất nhiều lần ngày, thường trên 20 lần/ngày, phân lỏng có nhiều nhầy, đôi khi có máu hòa loãng như nước rữa thịt. Soi phân có nhiều bạch cầu thoái hóa. Cấy phân có trực khuẩn lỵ.
4.3. Ung thư trực tràng
Cần chú ý khi hội chứng lỵ kéo dài ở người già. Bệnh nhân đau ít nhưng mót rặn nhiều, phân có nhầy máu, có khi ra máu tươi. Thăm trực tràng thấy khối u cứng, bề mặt không đều, dễ chảy máu. Cần soi trực tràng và sinh thiết.
4.4. Nguyên nhân khác
Ung thư đại tràng xích-ma, các khối u xung quanh trực tràng như tiền liệt tuyến, cổ tử cung…
YKHOA247.com thành lập với mục đích chia sẻ kiến thức Y Khoa.
Mọi thông tin trên trang web chỉ mang tính chất tham khảo, bạn đọc không nên tự chẩn đoán và điều trị cho mình.