Bệnh viêm gan siêu vi

Đại cương

Tác nhân gây bệnh viêm gan ở trẻ em bao gồm:Vi rút vùi hạt cự bào ( CMV ) , Toxoplasma , Rubella , Ký sinh trùng sốt rét … Nhưng nguyên nhân phổ biến là vi rút viêm gan A , B , C , D , và E . Muốn chẩn đoán dựa vào các dấu hiệu sau :

Vàng mắt vàng da , nước tiểu đậm màu .

Bilirubin máu tăng cao , SGOT và SGPT tăng cao . Huyết thanh chẩn đoán nguyên nhân .

Viêm gan siêu vi A

Dịch tễ

Bệnh có khắp nơi trên thế giới . Dịch thường xảy ra ở các nước đang phát triển . Người là ổ chứa vi rút . Cách lây truyền chính là đường phân – miệng . Khoảng 25% các vụ dịch bùng nổ không xác định được nguồn lây . Một số đặc điểm như sau :

Không có viêm gan A mãn tính .

Viêm gan A thể tối cấp gặp khoảng 1/100.000 và gây nên tỷ lệ tử vong rất cao . Trẻ em < 5 tuổi tại các nước đang phát triển bị viêm gan A chiếm gần 100% . 2.2.Lâm sàng và cận lâm sàng

Ủ bệnh trung bình 15 – 45 ngày . Sự lây nhiễm cao nhất vào cuối thời kỳ ủ bệnh và tiếp tục vài ngày sau khi xuất hiện vàng da .

Biểu hiện triệu chứng lâm sàng ở trẻ em chỉ có < 20% , và người lớn > 75% . Gan lớn và đau , đôi khi có triệu chứng đau bụng dữ dội .

Vàng da , vàng mắt , nước tiểu đậm màu .

SGOT và SGPT tăng gấp 5 – 10 lần trị số bình thường . Bilirubin máu tăng , trong đó trực tiếp tăng là chủ yếu . Sắc tố mật và muối mật dương tính trong nước tiểu .

Điều trị

1. Không có thuốc điều trị đặc hiệu .
2. Cách ly bệnh nhân . Bảo quản và xử lý phân hợp vệ sinh .
3. Hướng dẫn bà mẹ cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng , đặc biệt không dùng các thuốc không cần thiết và có hại cho gan .

Các biện pháp đề phòng

1. Trẻ sơ sinh có mẹ bị viêm gan A :

+ Tiếp tục cho trẻ bú mẹ .

+ Trước khi cho trẻ ăn hay bú mẹ phải rửa tay và vệ sinh cá nhân tốt .

+ Có thể phòng bệnh cho trẻ bằng Globulin miễn dịch với liều 0,02 ml / kg nếu mẹ bắt đầu có triệu chứng 2 tuần trước khi sinh hoặc 1 tuần sau sinh .

1. Với người chăm sóc trẻ , người trong gia đình và các cháu ở nhà trẻ : Hướng dẫn tầm quan trọng về sự lây truyền qua đường phân – miệng . Vi rút có thể sống trên các đồ vật trong phòng hàng tuần .
2. Vac xin : Tuyên truyền tiêm phòng vac xin viêm gan A .
3. Tại cộng đồng :

+ Giáo dục giữ gìn vệ sinh chung .

+ Có hệ thống cung cấp nước sạch . Xử lý chất thải tốt . Có hệ thống hố xí .

+ Đối với người phơi nhiễm 3 tháng nên tiêm Ig liều 0,02 ml / kg ; nếu lâu hơn thì tiêm 0,06 ml / kg .

+ Những loại ốc sò , trai , tôm cua … ở vùng bị nhiễm bẩn , khi ăn phải đun tới nhiệt độ 85 – 90 0C trong 4 phút .

Viêm gan siêu vi B

Dịch tễ

Hiện nay có khoảng 2 tỷ người nhiễm vi rút viêm gan B , và 350 triệu người mang mầm bệnh

, trong đó 85% dân cư thuộc châu Á , châu Phi ; 60% ở Tây Thái Bình Dương ; 14% ở Đông Nam Á . Khu vực lưu hành bệnh cao là Trung quốc , Đang Nam Á và sa mạc Sahara .

Tại Việt Nam được xếp vào khu vực có dịch lưu hành cao , nhưng chưa có thống kê đầy đủ . Viêm gan B lây qua đường tiêm chích , tình dục , đường mẹ – con , chất xuất tiết , tinh dịch , chất tiết âm đạo và nước bọt … Viêm gan B không lây qua đường phân – miệng.

10 – 20% trẻ em bị nhiễm vi rút viêm gan B có triệu chứng lâm sàng .

Trẻ em < 5 tuổi ở các nước đang phát triển bị nhiễm viêm gan B gần 100% . Người là ổ chứa vi rút viêm gan B .

Thời kỳ chu sinh khi mẹ có HBsAg ( + ) và HBeAg ( + ) thì 70 – 90% trẻ sinh ra sẽ bị viêm gan mãn .

Lâm sàng và cận lâm sàng

Ủ bệnh từ 30 – 180 ngày . Thể tối cấp chiếm 1 / 1000 .

Vàng da , vàng mắt , nước tiểu đậm , gan lớn và đau . SGOT , SGPT tăng cao .

Bilirubin máu tăng . HBsAg (+) .

Điều trị

Không có thuốc điều trị đặc hiệu .

Có thể dùng  interferon trong viêm gan B mạn ở người lớn , nhưng không có tác dụng trong viêm gan B mạn mắc từ tuổi thơ .

Hướng dẫn ăn uống giàu năng lượng và đạm , không dùng các loại thuốc có hại cho gan .

Phòng bệnh

1. Tiêm HBIG và vac xin viêm gan B cho trẻ sơ sinh của những bà mẹ có HBsAg (+) và tiêm vac xin viêm gan B cho người tiếp xúc trong hộ gia đình .
2. Tiêm vac xin thường kỳ cho trẻ < 1 tuổi .
3. Gây miễn dịch thêm cho trẻ 10 – 12 tuổi .
4. Tiêm vac xin viêm gan B cho các đối tượng trước khi bị phơi nhiễm :

+ Người tiêm chích ma tuý .

+ Người đồng tình luyến ái .

+ Nhân viên y tế liên quan với máu và dịch cơ thể bị nhiễm bẩn máu .

+ Bệnh nhân thẩm tích máu .

Viêm gan siêu vi C

Còn gọi là viêm gan non A – non B .

Dịch tễ

1. Lây bằng đường máu hay các sản phẩm của máu .
2. Ở Mỹ 70 – 90% các trường hợp viêm gan C lây bằng đường máu .
3. Nhóm nguy cơ mắc bệnh cao : dùng thuốc bằng đường tiêm ; có truyền máu hoặc sản phẩm của máu ; có tiếp xúc với máu .
4. Bệnh thường gặp ở người lớn ; ít gặp ở trẻ < 15 tuổi .
5. Khoảng 50% người bị viêm gan C có thể đưa đến viêm gan mạn .
6. 1 / 10.000 tiến triển đến thể tối cấp .

Lâm sàng và cận lâm sàng

1. Thời gian ủ bệnh từ 15 – 160 ngày .
2. Khởi bệnh âm ỉ . Biểu hiện vàng vàng mắt , nước tiểu sậm màu . Gan lớn và đau .
3. Tuổi hay gặp thường ở người lớn .
4. Đường lây chủ yếu là xuyên qua da . Không rõ tần suất người lành mang trùng .
5. Xét nghiệm : SGOT – SGPT tăng cao . Bilirubin máu tăng . Nước tiểu có sắc tố mật và muối mật .

Điều trị

Không có thuốc đặc hiệu . Tránh dùng thuốc có hại cho gan .

Viêm gan siêu vi D

Hay còn gọi là viêm gan Delta .

Dịch tễ

Viêm gan D có thể gây bệnh ngay khi bệnh nhân bị viêm gan B , nên gọi là viêm gan thể đồng nhiễm . Hoặc có thể gây bệnh ở bệnh nhân bị viêm gan B mạn tính nên được gọi là viêm gan thể bội nhiễm .

1. Đường lây truyền giống như viêm gan B .
2. Có thể gặp đường lây mẹ – con .
3. Viêm gan D thường gặp ở Nam Ý , Đông Âu , Nam Mỹ , Châu Phi , Trung Đông . Ít gặp ở vùng viễn đông .
4. Thời gian ủ bệnh của thể đồng nhiễm từ 2 – 8 tuần .
5. 1 / 10 bị thể tối cấp .

Lâm sàng và cận lâm sàng

1. Có thể gặp viêm gan D cấp hoặc viêm gan D mạn .
2. Tỷ lệ tử vong khoảng 2 – 20% .
3. Khoảng 70 – 80% bệnh nhân viêm gan D tiến đến xơ gan .
4. AgHBs trong huyết thanh dương tính thoáng qua ở viêm gan D thể đồng nhiễm và dương tính tồn tại ở viêm gan D thể bội nhiễm .

Điều trị

Cũng giống như viêm ban B.Cho bệnh nhân nghỉ ngơi , ăn uống nhiều hoa quả. Tránh dùng các thuốc như Paracetamol , Tetracycline , Erythromycine , Lasix …

Viêm gan siêu vi E

Hay còn gọi là viêm gan non A – non B lây qua đường tiêu hoá .

Dịch tễ

1. Bệnh lây qua đường phân – miệng .
2. Bệnh thường gặp ở người lớn .
3. Có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong cao ở phụ nữ có thai .
4. Dịch lẻ tẻ ở châu Á , châu Phi và Mexico .
5. Không rõ có tiến triển đến mạn tính hay không .
6. 1 / 5 tiến triển đến thể tối cấp ở cuối thai kỳ .

Triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng

1. Thời gian ủ bệnh trung bình 40 ngày .
2. Biểu hiện cấp tính với vàng mắt vàng da , nước tiểu đậm màu .
3. Sốt , chán ăn , đâu bụng và đau khớp .
4. SGOT – SGPT tăng cao .
5. Bilirubin máu tăng cao .
6. Hiện nay chưa có tét huyết thanh để chẩn đoán .
7. Muốn chẩn đoán dùng cách loại trừ viêm gan siêu vi A , B , C và D hoặc dùng kỹ thuật PCR .

Cộng Đồng Y Khoa

YKHOA247.com thành lập với mục đích chia sẻ kiến thức Y Khoa.

Mọi thông tin trên trang web chỉ mang tính chất tham khảo, bạn đọc không nên tự chẩn đoán và điều trị cho mình.