Tổng quan về rung nhĩ
Rung nhĩ là một nhịp tim không đều và thường nhanh, có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và các biến chứng liên quan đến tim khác.
Trong cơn rung nhĩ, hai ngăn trên của tim (tâm nhĩ) đập hỗn loạn và không đều – không phối hợp với hai ngăn dưới (tâm thất) của tim. Các triệu chứng rung nhĩ thường bao gồm tim đập nhanh, khó thở và suy nhược.
Các cơn rung nhĩ có thể xuất hiện và biến mất. Bạn có thể bị cơn rung nhĩ dai dẳng và có thể cần điều trị. Mặc dù bản thân rung nhĩ thường không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng đây là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng đôi khi cần được điều trị khẩn cấp.
Mối quan tâm chính đối với rung nhĩ là khả năng hình thành cục máu đông trong các buồng tim phía trên. Những cục máu đông này hình thành trong tim có thể lưu thông đến các cơ quan khác và dẫn đến dòng máu bị tắc nghẽn (thiếu máu cục bộ).
Điều trị rung nhĩ có thể bao gồm thuốc và các biện pháp can thiệp khác để cố gắng thay đổi hệ thống điện học của tim.
Các triệu chứng của rung nhĩ
Một số người bị rung nhĩ không có triệu chứng và không biết về bệnh của mình cho đến khi được phát hiện khi khám sức khỏe. Những người bị rung nhĩ có thể gặp các dấu hiệu và triệu chứng như:
- Đánh trống ngực, là cảm giác như đang chạy đua, khó chịu, nhịp tim không đều hoặc lồng ngực căng tức khó chịu.
- Thể trạng yếu
- Giảm khả năng tập thể dục
- Mệt mỏi
- Cảm xúc lâng lâng
- Chóng mặt
- Hụt hơi
- Đau ngực
Rung tâm nhĩ có các dạng như:
- Rung nhĩ thỉnh thoảng. Trong trường hợp này, nó được gọi là rung nhĩ kịch phát (par-ok-SIZ-mul). Bạn có thể có các triệu chứng xuất hiện và tự biến mất, thường kéo dài trong vài phút đến hàng giờ. Đôi khi các triệu chứng xảy ra kéo dài cả tuần và các đợt có thể xảy ra nhiều lần. Các triệu chứng của bạn có thể tự biến mất hoặc bạn có thể cần điều trị.
- Rung nhĩ dai dẳng. Với loại rung nhĩ này, nhịp tim của bạn không tự trở lại bình thường. Nếu bị rung nhĩ dai dẳng, bạn sẽ cần điều trị như sốc điện hoặc dùng thuốc để phục hồi nhịp tim.
- Rung nhĩ bền bỉ lâu năm. Đây là loại rung nhĩ liên tục và kéo dài hơn 12 tháng.
- Rung nhĩ mạn tính. Trong loại rung nhĩ này, nhịp tim bất thường và không thể phục hồi. Bạn sẽ bị rung nhĩ vĩnh viễn, bạn thường cần dùng thuốc để kiểm soát nhịp tim và ngăn ngừa biến chứng hình thành cục máu đông.
Khi nào gặp bác sĩ ?
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào của rung nhĩ, hãy đặt lịch hẹn với bác sĩ. Bác sĩ có thể yêu cầu đo điện tâm đồ để xác định xem các triệu chứng của bạn có liên quan đến rung tâm nhĩ hoặc rối loạn nhịp tim khác (loạn nhịp tim) hay không ?
Nếu bạn bị đau ngực, hãy tìm sự hỗ trợ y tế khẩn cấp ngay lập tức. Đau ngực có thể báo hiệu rằng bạn đang bị bệnh mạch vành.
Nguyên nhân gây rung nhĩ
Rung tâm nhĩ là một nhịp tim không đều và thường nhanh xảy ra khi hai buồng tim phía trên của bạn phải phát ra những xung động rối loạn. Kết quả là nhịp tim nhanh và không đều. Nhịp tim trong rung nhĩ có thể dao động từ 100 đến 175 nhịp một phút. Nhịp tim bình thường là 60 đến 100 nhịp một phút.
Trong nhịp tim bình thường, một cụm tế bào nhỏ ở nút xoang phát ra tín hiệu điện. Sau đó, tín hiệu đi qua tâm nhĩ đến nút nhĩ thất (AV) và sau đó đi vào tâm thất, khiến chúng co lại và bơm máu ra ngoài. Trong rung nhĩ, các tín hiệu điện phát ra từ nhiều vị trí trong tâm nhĩ (điển hình là các tĩnh mạch phổi), khiến chúng đập một cách hỗn loạn. Nút AV – nút chủ nhịp tim tự nhiên của tim – không thể ngăn tất cả các tín hiệu rối loạn này đi vào tâm thất. Tâm thất của bạn phản ứng với những tín hiệu điện rối loạn sẽ làm tim đập nhanh hơn bình thường.
Trái tim của bạn được tạo thành từ bốn ngăn – hai ngăn trên (tâm nhĩ) và hai ngăn dưới (tâm thất). Trong buồng trên bên phải của tim (tâm nhĩ phải) là một nhóm tế bào được gọi là nút xoang. Đây được coi như là máy tạo nhịp tim tự nhiên của tim bạn. Nút xoang tạo ra tín hiệu bình thường bắt đầu mỗi nhịp tim.
Thông thường, tín hiệu đi qua hai ngăn trên của tim, và sau đó đi qua một con đường kết nối giữa các ngăn trên và dưới được gọi là nút nhĩ thất (AV). Sự lan truyền của tín hiệu khiến tim bạn co bóp (co bóp), đưa máu đến tim và cơ thể bạn.
Trong bệnh rung nhĩ, các tín hiệu trong buồng tim phía trên của bạn rối loạn. Kết quả là bạn có các triệu chứng của rung nhĩ. Nút AV – nút kết nối lan truyền điện thế giữa tâm nhĩ và tâm thất – bị ảnh hưởng khi lan truyền tín hiệu từ tâm nhĩ xuống tâm thất.
Tâm thất cũng đập nhanh, nhưng không nhanh như tâm nhĩ, vì không phải tất cả các xung động đều được đi qua nút nhĩ thất.
Nguyên nhân có thể gây ra rung nhĩ
Bất thường hoặc tổn thương cấu trúc của tim là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra rung nhĩ. Các nguyên nhân có thể gây ra rung nhĩ bao gồm:
- Huyết áp cao
- Đau tim
- Bệnh động mạch vành
- Bệnh lý van tim
- Dị tật tim khi bạn được sinh ra ( tim bẩm sinh)
- Tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc mất cân bằng trao đổi chất khác
- Tiếp xúc với chất kích thích, chẳng hạn như thuốc, caffeine, thuốc lá hoặc rượu
- Hội chứng suy nút xoang – hoạt động không đúng của máy tạo nhịp tim tự nhiên
- Bệnh về phổi
- Phẫu thuật tim trước đây
- Nhiễm virus
- Căng thẳng do phẫu thuật, viêm phổi hoặc các bệnh khác
- Chứng ngưng thở lúc ngủ
Tuy nhiên, một số người bị rung nhĩ không có bất kỳ rối loạn cấu trúc hoặc tổn thương tim nào, tình trạng đó được gọi là rung nhĩ đơn độc. Trong rung nhĩ đơn độc, nguyên nhân thường không rõ ràng, và các biến chứng nghiêm trọng rất hiếm.
Cuồng nhĩ
Cuồng nhĩ tương tự như rung nhĩ, nhưng nhịp điệu trong tâm nhĩ của bạn có tổ chức hơn và ít hỗn loạn hơn so với rung nhĩ. Đôi khi cuồng nhĩ có thể phát triển thành rung nhĩ và ngược lại.
Các yếu tố nguy cơ, các triệu chứng và nguyên nhân của cuồng nhĩ tương tự như rung nhĩ. Ví dụ, đột quỵ cũng là một mối quan tâm ở những người bị cuồng nhĩ. Cũng như rung nhĩ, cuồng nhĩ thường không nguy hiểm đến tính mạng khi được điều trị đúng cách.
Các yếu tố nguy cơ rung nhĩ
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh rung nhĩ.
Bao gồm các:
- Tuổi tác. Tuổi càng cao, nguy cơ mắc bệnh rung nhĩ càng cao.
- Bệnh tim. Bất kỳ ai bị bệnh tim – chẳng hạn như các vấn đề về van tim, bệnh tim bẩm sinh, suy tim sung huyết, bệnh động mạch vành, hoặc có tiền sử đau tim hoặc phẫu thuật tim – đều có nguy cơ bị rung nhĩ.
- Huyết áp cao. Huyết áp cao, đặc biệt nếu không được kiểm soát tốt bằng cách thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc, có thể làm tăng nguy cơ rung nhĩ.
- Các tình trạng mãn tính khác. Những người mắc một số bệnh mãn tính như các vấn đề về tuyến giáp, ngưng thở khi ngủ, hội chứng chuyển hóa, tiểu đường, bệnh thận mãn tính hoặc bệnh phổi có nguy cơ cao bị rung nhĩ.
- Uống rượu. Đối với một số người, uống rượu có thể gây ra cơn rung nhĩ. Nhậu nhẹt nhiều có thể khiến bạn có nguy cơ cao hơn.
- Béo phì. Những người béo phì có nguy cơ cao bị rung nhĩ.
- Tiền sử gia đình. Tăng nguy cơ rung nhĩ có ở một số gia đình.
Các biến chứng của rung nhĩ
Đôi khi rung nhĩ có thể dẫn đến các biến chứng sau:
- Đột quỵ. Trong bệnh rung nhĩ, nhịp tim bị rối loạn và có thể khiến máu đọng lại trong buồng trên của tim (tâm nhĩ) và hình thành cục máu đông. Nếu cục máu đông hình thành, nó có thể thoát ra khỏi tim và di chuyển đến não của bạn. Ở đó, nó có thể làm tắc mạch máu, gây ra đột quỵ.Nguy cơ đột quỵ do rung nhĩ phụ thuộc vào tuổi của bạn (bạn có nguy cơ cao hơn khi già đi) và liệu bạn có bị cao huyết áp, tiểu đường, tiền sử suy tim hay đột quỵ trước đó hay không và các yếu tố khác. Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc làm loãng máu, có thể làm giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ hoặc tổn thương các cơ quan khác do cục máu đông gây ra.
- Suy tim. Rung nhĩ nếu không được kiểm soát, có thể dẫn đến suy tim – tình trạng tim không thể lưu thông đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Phòng ngừa rung nhĩ
Để ngăn ngừa rung nhĩ, điều quan trọng là phải sống một lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Một lối sống lành mạnh có thể bao gồm:
- Ăn một chế độ ăn uống tốt cho tim
- Tăng cường tập luyện thể dục thể thao
- Tránh hút thuốc
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Hạn chế hoặc tránh caffeine và rượu
- Giảm căng thẳng, vì căng thẳng và tức giận dữ dội có thể gây ra các vấn đề về nhịp tim
- Thận trọng khi sử dụng thuốc không kê đơn vì một số thuốc cảm và ho có chứa chất kích thích có thể gây ra nhịp tim nhanh
YKHOA247.com thành lập với mục đích chia sẻ kiến thức Y Khoa.
Mọi thông tin trên trang web chỉ mang tính chất tham khảo, bạn đọc không nên tự chẩn đoán và điều trị cho mình.