Chào bạn, nếu bạn là sinh viên Y Khoa đã, đang hoặc sắp đi thực hành lâm sàng tại bệnh viện thì không nên bỏ qua Khóa học kiến thức lâm sàng nội khoa này nhé! Đây là khóa học chất lượng được đánh giá cao bởi khoảng 400 thành viên đăng ký là các sinh viên Y Khoa trên khắp cả nước và các bác sĩ nội khoa.
Tổng quan về bệnh Gout
Bệnh gút là một thuật ngữ chung cho một loạt các bệnh do sự tích tụ của axit uric . Sự tích tụ này thường ảnh hưởng đến bàn chân của bạn.
Nếu bạn bị bệnh gút, có thể bạn sẽ cảm thấy sưng và đau ở các khớp bàn chân, đặc biệt là ngón chân cái. Cơn đau đột ngột và dữ dội, trong cơn đau của Gout có thể khiến bạn cảm thấy chân bạn vừa đau vừa bỏng rát.
Các triệu chứng của bệnh gút
Một số người tích tụ nhiêu axit uric trong máu, nhưng không có triệu chứng. Đây được gọi là bệnh gút không triệu chứng.
Các triệu chứng bệnh gút cấp tính khởi phát là do sự tích tụ của các tinh thể axit uric trong khớp của bạn và kéo dài từ 3 đến 10 ngày. Bạn sẽ bị đau và sưng dữ dội, và khớp của bạn có thể cảm thấy ấm. Giữa các cơn gút, bạn sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào.
Nếu bạn không điều trị bệnh gút, bệnh có thể trở thành mãn tính. Các cục cứng được gọi là tophi cuối cùng có thể phát triển trong khớp của bạn, da và mô mềm bao xung quanh chúng. Những hạt tophy này có thể làm hỏng các khớp của bạn vĩnh viễn.
Điều trị kịp thời là rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh gút chuyển sang mãn tính. Biết cách phát hiện các triệu chứng có thể giúp bạn đến khám bác sĩ trước khi bệnh gút có thể gây ra các vấn đề mạn tính và không bao giờ chữa khỏi.
Nguyên nhân của bệnh gút
Sự tích tụ của axit uric trong máu của bạn hình thành tự sự chuyển hóa của purin gây ra bệnh gút.
Trong một số trường hợp, ví dụ như rối loạn về lipid máu và chuyển hóa hoặc mất nước, khiến cơ thể bạn sản xuất quá nhiều axit uric.
Một bệnh về thận hoặc tuyến giáp,rối loạn di truyền, có thể khiến cơ thể bạn khó thải trừ axit uric dư thừa.
Bạn có nhiều khả năng bị bệnh gút nếu bạn:
- là đàn ông trung niên hay phụ nữ sau mãn kinh
- có cha mẹ, anh chị em hoặc các thành viên khác trong gia đình bị bệnh gút
- ăn quá nhiều thực phẩm giàu purin, chẳng hạn như thịt đỏ, thịt nội tạng và một số loại cá
- uống rượu
- dùng thuốc như thuốc lợi tiểu và cyclosporin
- có tình trạng như huyết áp cao , bệnh thận , bệnh tuyến giáp, tiểu đường hoặc chứng ngưng thở khi ngủ
Chẩn đoán bệnh gút
Bác sĩ có thể chẩn đoán bệnh gút dựa trên xem xét tiền sử bệnh, khám sức khỏe và các triệu chứng của bạn. Bác sĩ có thể sẽ dựa trên các triệu chứng của bạn để chẩn đoán:
- mô tả của bạn về cơn đau khớp của bạn
- tần suất bạn bị đau dữ dội ở khớp
- khu vực khớp bị đỏ hoặc sưng như thế nào
Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm để kiểm tra sự tích tụ của axit uric trong khớp của bạn. Một mẫu dịch khớp được lấy từ khớp của bạn có thể cho biết liệu nó có chứa axit uric hay không. Bác sĩ cũng có thể chụp X-quang khớp để chẩn đoán.
Nếu bạn có các triệu chứng của bệnh gút, bạn có thể bắt đầu bằng việc đến gặp bác sĩ gia đình. Nếu bệnh gút của bạn nặng, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa về các bệnh khớp.
Hạt tophy ở mắt cá chân trong bệnh gout
Điều trị bệnh gút
Nếu không được điều trị, bệnh gút cuối cùng có thể dẫn đến viêm khớp . Tình trạng đau khớp này có thể khiến khớp của bạn bị tổn thương và sưng tấy vĩnh viễn.
Kế hoạch điều trị mà bác sĩ đề xuất sẽ phụ thuộc vào giai đoạn và mức độ nghiêm trọng của bệnh gút. Thuốc điều trị bệnh gút hoạt động theo một trong hai cách: Giảm đau và giảm viêm hoặc ngăn chặn các cơn gút trong tương lai bằng cách giảm nồng độ axit uric.
Thuốc giảm đau do gút bao gồm:
- thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như aspirin (Bufferin), ibuprofen (Advil, Motrin) và naproxen (Aleve)
- colchicine (Colcrys, Mitigare)
- thuốc corticosteroid
Thuốc ngăn ngừa cơn gút bao gồm:
- chất ức chế xanthine oxidase như allopurinol (Lopurin, Zyloprim) và febuxostat (Uloric)
- probenecid (Probalan)
Cùng với thuốc, bác sĩ có thể đề nghị thay đổi lối sống để giúp kiểm soát các triệu chứng và giảm nguy cơ bị các cơn gút trong tương lai. Ví dụ, bác sĩ có thể khuyến khích bạn:
- giảm lượng rượu của bạn
- giảm cân
- từ bỏ hút thuốc
Thuốc và thay đổi lối sống không phải là cách duy nhất để kiểm soát bệnh gút. Một vài liệu pháp thay thế khác cũng đã cho thấy nhiều hứa hẹn.
Những thực phẩm cần tránh
Một số loại thực phẩm có hàm lượng purin cao tự nhiên, mà cơ thể bạn sẽ phân hủy thực phẩm đó thành axit uric. Hầu hết mọi người không gặp vấn đề với thực phẩm giàu purin, nhưng nếu cơ thể bạn gặp khó khăn trong việc thải trừ axit uric dư thừa, bạn có thể nên tránh các loại thực phẩm và đồ uống như sau:
- thịt đỏ
- thịt nội tạng
- một số hải sản
- rượu
Đồ uống có đường và thực phẩm chứa đường fructose cũng có thể là vấn đề, mặc dù chúng không chứa purin.
Một số loại thực phẩm cũng giúp giảm nồng độ axit uric trong cơ thể.
Các biện pháp điều trị và phòng ngừa bệnh gút tại nhà
Một số phương pháp giảm bệnh gút không cần phải dùng thuốc. Bằng chứng từ các nghiên cứu cho thấy rằng các phương pháp tự nhiên này có thể giúp giảm nồng độ axit uric và ngăn ngừa các cơn gút:
- anh đào chua
- magiê
- gừng
- giấm táo
- rau cần tây
- Trà hòa thảo
- bồ công anh
Nhưng chỉ ăn những thực phẩm này có thể không đủ để ngừa và điều trị bệnh Gout. Bạn cần đến khám chuyên khoa khi bộc phát cơn gout cấp.
Phẫu thuật trong bệnh gút
Bệnh gút thường có thể được điều trị mà không cần phẫu thuật. Nhưng sau nhiều năm, tình trạng này có thể làm hỏng khớp, rách gân và gây nhiễm trùng da trên khớp.
Các tinh thể lắng động, cứng, được gọi là tophi, có thể tích tụ trên các khớp của bạn và ở những nơi khác, chẳng hạn như tai của bạn. Những cục u này có thể gây đau và sưng, và chúng có thể làm hỏng khớp vĩnh viễn.
Ba quy trình phẫu thuật điều trị tophi:
- phẫu thuật loại bỏ tophi
- phẫu thuật kết hợp khớp
- phẫu thuật thay khớp
Bác sĩ đề nghị phẫu thuật nào trong số những phẫu thuật này tùy thuộc vào mức độ tổn thương, vị trí của hạt tophi và sự lựa chọn của bạn.
Tác nhân gây bệnh gút
Một số loại thực phẩm, thuốc và một số yếu tố có thể gây ra các triệu chứng bệnh gút. Bạn có thể cần tránh hoặc hạn chế các loại thực phẩm và đồ uống như sau, có nhiều purin:
- thịt đỏ như thịt lợn và thịt bê
- thịt nội tạng
- cá biển, sò biển,cá hồi
- rượu
- nước ngọt
- nước trái cây
Một số loại thuốc bạn dùng để điều trị các bệnh khác vô tình làm tăng nồng độ axit uric trong máu của bạn. Cần nhận tư vấn của bác sĩ nếu bạn dùng bất kỳ loại thuốc nào sau đây:
- thuốc lợi tiểu hoặc thuốc nước
- aspirin
- thuốc giảm huyết áp như thuốc chẹn beta và thuốc chẹn thụ thể angiotensin II
Tình trạng sức khỏe của bạn cũng có thể là một yếu tố dẫn đến bùng phát cơn gout cấp. Tất cả những điều này có liên quan đến bệnh gút:
- béo phì
- bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường
- mất nước
- chấn thương khớp
- nhiễm trùng
- suy tim sung huyết
- huyết áp cao
- bệnh thận
Đôi khi có thể khó xác định yếu tố nào trong số những yếu tố này là nguyên nhân chính của các cơn gút của bạn. Cần theo dõi chế độ ăn uống, thuốc men và sức khỏe của bạn để giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn.
Phòng ngừa bệnh gút
Dưới đây là một số bước bạn có thể thực hiện để giúp ngăn ngừa bệnh gút:
- Hạn chế uống bao nhiêu rượu.
- Hạn chế ăn nhiều thực phẩm giàu purin, chẳng hạn như hải sản có vỏ, thịt cừu, thịt bò, thịt lợn và nội tạng.
- Ăn một chế độ ăn ít chất béo, không kiêng khem, nhiều rau.
- Giảm cân.
- Bỏ thuốc lá.
- Tập thể dục.
- Uống đủ nước.
Nếu bạn mắc các bệnh lý hoặc đang dùng thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có thể giảm nguy cơ bị bệnh gút.
Gout với hạt tophy
Khi các tinh thể axit uric tích tụ lâu ngày ở các khớp xương sẽ tạo ra các cục cứng gọi là cục tophi dưới da. Nếu không được điều trị, các hạt tophi này có thể làm hỏng xương và sụn và khiến các khớp bị biến dạng vĩnh viễn.
Tophi là những cục sưng tấy xung quanh khớp trông giống như những nốt sần trên thân cây. Bạn sẽ nhìn thấy chúng ở các khớp như ngón tay, bàn chân và đầu gối, cũng như trên tai. Bản thân hạt tophi không đau, nhưng tình trạng viêm nhiễm do chúng gây ra có thể gây đau.
Đôi khi tophi hình thành trong mô liên kết bên ngoài khớp.
Hạt tophy bị loét trong bệnh Gout
Bệnh gút có đau không?
Có, bệnh gút có thể gây đau đớn. Trên thực tế, đau ở ngón chân cái thường là một trong những triệu chứng đầu tiên mà mọi người thường biết. Cơn đau đi kèm với các triệu chứng viêm khớp điển hình hơn, chẳng hạn như sưng và nóng ở các khớp.
Cơn đau gút có thể khác nhau về mức độ nghiêm trọng. Lúc đầu, cơn đau ở ngón chân cái có thể rất dữ dội. Sau cơn cấp tính, nó có thể giảm dần thành một cơn đau âm ỉ.
Đau, cũng như sưng và các triệu chứng khác, là kết quả của việc cơ thể khởi động một hệ thống đáp ứng (bởi hệ thống miễn dịch ) chống lại các tinh thể axit uric trong khớp. Điều này dẫn đến việc giải phóng các chất trung gian hóa học được gọi là cytokine, thúc đẩy quá trình viêm đau.
Tinh dầu gút
Tinh dầu là những chất có nguồn gốc thực vật được sử dụng trong liệu pháp điều trị. Một số loại dầu được cho là có tác dụng chống viêm, giảm đau và kháng khuẩn.
Một số loại tinh dầu được sử dụng để điều trị bệnh gút bao gồm:
- dầu sả
- dầu hạt cần tây
- chiết xuất dầu cỏ thi
- chiết xuất lá ô liu
- Quế Trung Quốc
Bạn có thể hít những loại dầu này, thoa dầu đã pha loãng lên da hoặc pha trà từ lá khô của cây. Chỉ cần không đưa dầu vào miệng của bạn. Chúng không an toàn để ăn.
Bạn nên kiểm tra với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc thay thế nào, ngay cả một loại thuốc thường được coi là an toàn, như tinh dầu. Nếu bạn sử dụng những loại dầu này, hãy tuân thủ các biện pháp an toàn để đảm bảo bạn không bị dị ứng.
Bệnh gút có di truyền không?
Bệnh gút có liên quan một phần đến di truyền. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy hàng chục gen làm tăng tính nhạy cảm của con người với bệnh gút, bao gồm SLC2A9 và ABCG2 . Các gen liên quan đến bệnh gút ảnh hưởng đến lượng axit uric mà cơ thể tổng hợp và thải trừ.
Do yếu tố di truyền nên bệnh gút có tính chất gia đình. Những người có cha mẹ, anh chị em ruột hoặc người thân khác bị bệnh gút có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn.
Có khả năng là gen chỉ tạo điều kiện cho bệnh gút. Các yếu tố môi trường, chẳng hạn như chế độ ăn uống, đôi khi thực sự gây ra bệnh.
Bệnh gút và rượu
Rượu, như thịt đỏ và hải sản, có nhiều purin. Khi cơ thể bạn phân giải purin, quá trình này sẽ giải phóng axit uric.
Nhiều axit uric làm tăng nguy cơ mắc bệnh gút. Rượu cũng có thể làm giảm tốc độ cơ thể loại bỏ axit uric.
Không phải ai uống rượu cũng bị bệnh gút. Nhưng uống nhiều rượu (hơn 12 ly mỗi tuần) có thể làm tăng nguy cơ – đặc biệt là ở nam giới. Bia có nhiều khả năng gây nên bệnh gout hơn rượu.
Trong các cuộc khảo sát, bệnh nhân đã cho biết rằng rằng uống rượu làm bùng phát bệnh gút của họ.
YKHOA247.com thành lập với mục đích chia sẻ kiến thức Y Khoa.
Mọi thông tin trên trang web chỉ mang tính chất tham khảo, bạn đọc không nên tự chẩn đoán và điều trị cho mình.