Tiếp cận suy tim trên lâm sàng

Suy tim (Heart failure) là bệnh cảnh gặp rất nhiều trên thực hành lâm sàng, đặc biệt là tại khoa nội tim mạch.

Suy tim là kết cục cuối cùng của những bệnh lý tại tim cũng như bệnh lý tại một số cơ quan khác có liên quan.

Trong bài viết này, tôi sẽ trình bày tất tần tật những thứ liên quan đến suy tim (chủ yếu là suy tim mạn tính). Hi vọng bạn sẽ tự rút ra được những kiến thức nền tảng cho mình.

Trước tiên bạn nên xem video này để có thể nắm được những kiến thức cơ bản về suy tim:

Suy tim là bệnh gì?

Thật ra, suy tim không nên gọi là bệnh, suy tim là một hội chứng lâm sàng biểu hiện bởi các triệu chứng cơ năng (khó thở, phù mắt cá chân, mệt mỏi) và thực thể (nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh, tĩnh mạch cổ nổi, phù ngoại vi, sung huyết phổi) gây ra bởi bất thường cấu trúc và/hoặc chức năng tim dẫn đến giảm cung lượng tim và/hoặc tăng áp lực trong buồng tim lúc nghỉ ngơi hoặc khi gắng sức.

Suy tim là một hội chứng rất thường gặp và là hậu quả của nhiều bệnh về tim mạch như tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh van tim, bệnh cơ tim, bệnh tim bẩm sinh, rối loạn nhịp tim…

Bình thường, tim và hệ tuần hoàn luôn có sự điều chỉnh và thích nghi để đáp ứng được nhu cầu oxy của cơ thể trong các điều kiện hoạt động của cuộc sống. Khi tim bị suy, tim không còn đủ khả năng để đưa máu đi khắp cơ thể để cung cấp oxy theo nhu cầu của cơ thể nữa.

Vì vậy có thể định nghĩa: Suy tim là tình trạng mà trong đó cung lượng tim không đủ để đáp ứng nhu cầu oxy của cơ thể trong mọi tình huống sinh hoạt của bệnh nhân.

Vì sao suy tim tăng dần theo tuổi?

Bạn nên nhớ rằng muốn gây ra suy tim thường cần có thời gian lâu dài trừ những trường hợp suy tim cấp. Cho nên, ở những người cao tuổi mắc các bệnh lý nền có thể gây suy tim thì khả năng suy tim cao hơn người trẻ. Do thời gian mắc các bệnh lý nền ở những người cao tuổi thường kéo dài hơn những người trẻ. Bên cạnh đó, ở người cao tuổi, chức năng của tim theo tuổi cũng suy giảm. Từ đó có thể giải thích cho việc suy tim tăng dần theo tuổi.

Sinh lý bệnh

Trong phần này, tôi sẽ nói về sinh lý bệnh của suy tim. Trong đó có hai loại là suy tim EF giảm và suy tim EF bảo tồn. Tôi chủ yếu nói về sinh lý bệnh của suy tim EF giảm.

Suy tim EF giảm

Sinh lý bệnh của suy tim được hiểu một cách đơn giản là một quá trình, khởi đầu bằng một bệnh lý nào đó làm tổn thương cơ tim, dẫn đến là suy giảm chức năng của tế bào cơ tim và cuối cùng là ngăn cản sự co bóp tống máu bình thường của tim.

Quá trình này có thể khởi phát một cách đột ngột, như nhồi máu cơ tim cấp. Cũng có thể khởi phát một cách từ từ, như trong những bệnh lý gây quá tải về thể tích hoặc áp lực. Bất kể khởi đầu với bệnh lý nào thì kết cục vẫn là giảm khả năng tống máu của tim.