Tiếp cận viêm gan C trên lâm sàng

Sau khi bạn đọc qua bài học về viêm gan B, bây giờ tôi sẽ trình bày những điều cần biết về virus viêm gan C trên lâm sàng.

Thật ra, bởi vì bài xơ gan đã quá dài nên tôi tách ra HBV và HCV ra riêng. Bởi vì HBV, HCV, Rượu là bộ 3 gây ra xơ gan và K gan hay gặp nhất. Người bệnh có thể bị đơn lẻ hoặc đồng nhiễm nhiều nguyên nhân nhưng hậu quả để lại là vô cùng lớn.

Video này đã có ở bài viêm gan B, nếu bạn chưa xem thì nên xem qua.

Tìm hiểu về virus viêm gan C

Bệnh viêm gan vi rút C là bệnh truyền nhiễm do vi rút viêm gan C (HCV) gây ra. HCV có cấu trúc di truyền là sợi đơn RNA, thuộc họ Flaviviridae. HCV có 6 kiểu gen: 1, 2, 3, 4, 5, 6. Mỗi kiểu gen lại chia thành nhiều dưới nhóm như a, b,… Ở Việt Nam, các kiểu gen thường gặp là 1, 6, 2 và 3.

Tỷ lệ nhiễm HCV trên thế giới khoảng 1-3% dân số. HCV có thể gây viêm gan cấp, viêm gan mạn, tiến triển thành xơ gan, ung thư tế bào gan (HCC). HCV là một trong những căn nguyên hàng đầu gây bệnh gan mạn tính. Bệnh lây nhiễm qua đường máu, tình dục, mẹ truyền sang con.

Bạn cần biết nhiễm HCV mới thường không có triệu chứng. Một số người bị viêm gan cấp tính không dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng. Khoảng 30% (15–45%) số người bị nhiễm vi rút tự động lành trong vòng 6 tháng kể từ khi bị nhiễm mà không cần điều trị gì.

Việc nhớ virus viêm gan C là virus RNA, các kiểu gen hay gặp của nó ở Việt Nam là cần thiết bởi vì đây là một trong những yếu tố để lựa chọn thuốc điều trị cho bệnh nhân.

Đường lây truyền của con virus này rất giống viêm gan B. Do đó cách phòng Viêm gan C tôi không nhắc đến trong bài viết này.

Những điều cần biết thêm về HCV

+ HCV là virus riêng biệt, không phải từ HAV chuyển thành HBV rồi sang HCV…

+ Có thể gây viêm gan cấp và mạn

+ Hầu như không có triệu chứng => phát hiện nhờ các xét nghiệm

+ Có thể diễn tiến đến XG, HCC như nhiễm HBV

+ HCV có 6 kiểu gen khác nhau=> ảnh hưởng đến phác đồ và hiệu quả điều trị

+ Không có vaccin phòng ngừa như HAV, HBV

+ Có thể điều trị khỏi

+ Có thể tái nhiễm sau khi điều trị thành công (không dựa vào anti HCV, dựa vào HCV RNA)

+ Thuốc kháng vi-rút có thể chữa khỏi hơn 95% số người bị nhiễm viêm gan C, do đó làm giảm nguy cơ tử vong do xơ gan và ung thư gan, nhưng khả năng để bệnh nhân tiếp cận chẩn đoán và điều trị thì khá thấp.

Những điều cần biết phía trên đặt nền tảng để bạn nhớ sâu hơn về những ý chính khi nhắc đến con HCV này.

Tại sao hiện tại vẫn chưa có vaccin phòng HCV?

Vaccin HBV đã có từ mấy chục năm qua, vậy tại sao đến giờ vẫn chưa có vaccin phòng HCV? Có bao giờ bạn đặt ra câu hỏi đó chưa?

Bạn có biết, nỗ lực phát triển vắc-xin viêm gan C bắt đầu cách đây hơn 30 năm, khi vi-rút viêm gan C được xác định. Kể từ đó, các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu một số loại vắc xin tiềm năng trên động vật. Một số loại vắc-xin này, được phát triển chủ yếu trong thập kỷ qua, đã được thử nghiệm hạn chế trên người. Tuy nhiên, vaccin vẫn chưa ra đời được bởi vì:

+ Vi rút viêm gan C có nhiều chủng loại hơn vi rút viêm gan A và viêm gan B. Viêm gan C xảy ra ở ít nhất 7 dạng genotype khác nhau với khoảng 60 subtypes đã được xác định.

+ Một vaccin viêm gan C hiện tại trong thí nghiệm chỉ đánh vào một vài genotype và subtype khác nhau nhưng các kiểu gen của HCV liên tục đột biến từ dạng này sang dạng khác => khó khăn trong phát triển vaccin.

+ Các kiểu gen khác nhau gây ra bệnh nhiễm trùng ở các vùng khác nhau trên thế giới. Một loại vắc xin toàn cầu sẽ phải bảo vệ chống lại tất cả các biến thể của vi rút.

+ Hơn nữa, các mô hình nghiên cứu thực nghiệm HCV còn rất nhiều hạn chế.